Küresel ölçekte hızla büyüyen sahte yedek parça pazarı, sadece ekonomik değil, aynı zamanda hayati riskler de barındırıyor. Bu parçalar, özellikle fren sistemi, direksiyon, süspansiyon ve airbag gibi hayati öneme sahip araç bileşenlerinde kullanıldığında ölümcül kazalara zemin hazırlayabiliyor.

Sahte yedek parçaların yaygınlaşması, sürücü güvenliğini doğrudan tehdit ederken, araç üreticilerinin kalite standartlarını da zedeliyor. Bu nedenle, yalnızca aracın performansı değil; yolcuların can güvenliği de riske atılıyor. Tüketici olarak sahte yedek parçaları tanımak ve bu riski minimize etmek, hem bireysel sorumluluğunuz hem de toplumsal güvenlik açısından önem taşıyor.

Sahte Yedek Parçalar Araç Güvenliğini Nasıl Tehdit Eder?

Yedek parça sektörünün Türkiye'deki en önemli sıkıntılarından biri gerçek olmayan ve kopyalanan ürünlerdir. Bu durum sadece Türkiye'ye özgü değil; ABD Ticaret Bakanlığı ve OECD verileri, sahte yedek parça pazarının yıllık finansal etkisinin 3 milyar doları aştığını göstermektedir. Sahte yedek parça kullanımının yol açtığı tehlikeler yaşamsal önem taşır. Fren sistemi, süspansiyon, direksiyon ve airbag gibi kritik güvenlik bileşenlerinde kullanılan kalitesiz malzemeler, ani arızalara ve kazalara neden olabilir.

Araç performansında yaşanan kayıplar da gözden kaçmamalıdır. Yanlış motor parçaları yakıt tüketimini artırırken, filtrelerde kullanılan kalitesiz malzemeler araç motoru hasarına yol açabilir. Garanti kapsamının dışında kalma riski de sahte yedek parça kullanımının önemli sonuçlarından biridir. Üreticiler, böyle parçaların kullanımından kaynaklanan hasarları garanti kapsamında değerlendirmez ve bu durum araç sahiplerini maddi yükümlülük altında bırakır.

Sahte ve Orijinal Parçalar Nasıl Ayırt Edilir?

Görsel inceleme, sahte yedek parça tespitinde ilk adımı oluşturur. Orijinal parçalarda ambalaj kalitesi, renk tonları ve yazı fontları standartlara uygun olarak üretilir. Gerçek olmayan ürünlerde ise ambalajda solgun renkler, bulanık baskı kalitesi ve yazım hataları dikkat çeker.

Güvenlik etiketleri ve hologram özellikler, orijinallik tespitinde kritik unsurlardır. QR kodları, günümüzde parça doğrulamada yaygın kullanım alanı bulmuştur. Üretici seri numaraları, OEM kodları ve TSE belgeleri de orijinallik göstergesi olarak değerlendirilmelidir. Fiziksel inceleme sırasında parçanın ağırlığı da önemli ipucu verir. Bu parçalarda kalitesiz metal ve plastik malzeme kullanımı nedeniyle ağırlık farkları gözlemlenebilir. Yüzey işlemi kalitesi, boya uygulaması ve genel işçilik de orijinal yedek parça değerlendirmesinde rol oynar.

Sahte Yedek Parçaları Tespit Etmenin Pratik Yolları

Tüketicilerin sahte yedek parça tespit edebilmesi için uygulaması gereken adımlar şunlardır:

• Satın alma öncesi araştırma: Parça fiyatlarını farklı satıcılardan karşılaştırın ve piyasa ortalamalarını öğrenin.
• Satıcı güvenilirliği kontrolü: Firmanın iletişim bilgileri, fiziksel adresi ve referanslarını doğrulayın.
• Belge doğrulaması: Fatura, garanti belgesi ve uygunluk sertifikalarını talep edin.
• Online doğrulama: QR kod veya seri numarası ile üretici web sitesinden parça kontrolü yapın.
• Packaging incelemesi: Ambalaj üzerindeki hologram, güvenlik bantları ve etiketleri kontrol edin.
• Fiyat analizi: Normalden çok düşük fiyatlara şüpheyle yaklaşın.
• Kurulum sonrası test: Parça takıldıktan sonra performans kontrolü gerçekleştirin.

E-Devlet mobil uygulamasında yer alan Barkodlu Belge Doğrulama özelliği ile belge üzerindeki karekod okutularak doğrulama yapılabilir. Şüpheli durumlarla karşılaştığında ivedilikle üretici firma veya yetkili servislerle iletişime geçilmelidir. Çevrimiçi alışverişlerde özellikle dikkatli olunmalı, üçüncü taraf satıcılardan yapılan alışverişlerde ek önlemler alınmalıdır.

Güvenilir Yedek Parça Satın Almanın Yolları

• Güvenilir yedek parça temininde satıcı seçimi birinci öncelik taşır. Yetkili distribütörler, OEM parça tedarikçileri ve tanınmış markalar tercih edilmelidir.
• Ayrıca, faturalı alışveriş yapmanın önemi azımsanamaz. Fatura, yasal haklarınızı kullanmanız durumunda gerekli olan temel belgedir. Garanti süreçlerinde ve olası sorunlarda başvuru hakkınızı güvence altına alır.
• Kullanıcı deneyimleri ve değerlendirmeler de karar verme sürecinde önemli rol oynar. Ancak asılsız yorumların artışı nedeniyle ücretsiz ürün karşılığında olumlu yorum yazma eğilimi gözlemlenmektedir. Bu nedenle yorumlara eleştirel yaklaşım sergilenmeli ve çok sayıda bağımsız kaynaktan bilgi toplanmalıdır.
• Güvenilir platformlarda alışveriş yapmak, müşteri hizmetleri kalitesi ve iade politikaları da değerlendirme kriterleri arasında yer almalıdır.

Sahte Parça Kullanımında Tüketici Hakları

6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un 11. maddesinde yer alan seçimlik haklardan ücretsiz onarım hakkı seçildiğinde, nakliye, posta, kargo veya benzeri herhangi bir ulaşım gideri talep edilemez. Bu hak, garanti süresi içerisindeki tüm işlemler için geçerlidir.
Sahte yedek parça mağduriyeti yaşayan tüketiciler, araç model çıkış tarihinden itibaren 10 yıl boyunca bütün parçalarının temin edilmesi zorunluluğu kapsamında hakları bulunduğunu bilmelidir. Bu süre zarfında üretici firmalar parça tedarik etmekle yükümlüdür.Azami tamir süreleri de yasal güvence altındadır. Yetkili teknik servisler kendilerine verilen malın tamirini 20 iş günü içerisinde tamamlamak zorundadır. Bu sürenin aşılması durumunda tüketici ek haklara sahip olur.

Tüketici Hakları Nelerdir?

Mağduriyet durumunda başvurulabilecek yollar şunlardır:

• Tüketici Hakem Heyeti'ne başvuru: E-Devlet üzerinden şikayet başvurusu yapılabilir.
• Garanti kapsamı dışında bırakılan parçalara itiraz: Yetkili servis kararlarına karşı yasal süreç başlatılabilir.
• TSE'ye şikayet ve denetim talebi: Standartlara uygun olmayan ürünler için resmi başvuru yapılabilir.
• Satıcıya karşı cayma ve iade hakkı: Mesafeli satışlarda 14 günlük cayma hakkı bulunur.
• Tazminat talep etme: Yanlış parça nedeniyle oluşan maddi ve manevi zararlar içindir.

Tüketicinin seçimlik haklarından hangisini kullanmak istediği, servis istasyonuna mal verildiğinde düzenlenen belgede mutlaka belirtilmeli ve imzalatılmalıdır. Bu prosedürel adım, sonraki süreçlerde hak kaybını önler.

Sahte Yedek Parçalar Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Sahte yedek parça kullanımı araç garantisini etkiler mi?

Evet, bu araç garantisini geçersiz kılabilir. Üreticiler, böyle parçalardan kaynaklanan hasarları garanti kapsamı dışında bırakır ve bu durumda tüm onarım masrafları araç sahibine aittir.

QR kod doğrulaması nasıl yapılır ve ne kadar güvenilir?

QR kod doğrulaması, parça üzerindeki kodu akıllı telefonla okutarak üretici web sitesinde parça bilgilerini kontrol etme işlemidir. Bu yöntem %95 oranında güvenilir olmakla birlikte, gelişmiş asılsız QR kodlar da piyasada bulunabilir.

Sahte parça satın aldığımı nasıl anlayabilirim?

Parça performansında beklenmedik düşüş, anormal sesler, erken aşınma belirtileri ve işlevsel sorunlar bu ürünlerin kullanımının işaretleri olabilir. Şüphe duyduğunuz durumda yetkili servise muayene ettirin.

İnternetten yedek parça alırken nelere dikkat etmeliyim?

Satıcının iletişim bilgilerini doğrulayın, kullanıcı yorumlarını inceleyin, ürün fotoğraflarının kalitesine bakın ve aşırı düşük fiyatlara şüpheyle yaklaşın. Güvenilir platformları tercih edin ve faturalı alışveriş yapın.

Güvenilir parça seçimi yaşamsal öneme sahiptir; şüpheli durumda mutlaka uzman görüşü alın ve aloparca.com gibi güvenilir kaynaklardan alışveriş yapın.

Önceki yazımıza https://aloparca.com/blog-detay/bmw-sase-numarasi-ile-yedek-parca linki üzerinden ulaşabilirsiniz.